Słowacja traci kasę z KPO przez konflikt interesów

Wstęp

Słowacja, podobnie jak inne kraje Unii Europejskiej, miała nadzieję na solidny zastrzyk gotówki z Krajowego Planu Odbudowy (KPO). Niestety, zamiast liczyć euro, Bratysława musi teraz mierzyć się z problemami wynikającymi z konfliktu interesów i niepraworządności. Jak do tego doszło i jakie są konsekwencje? Przyjrzyjmy się bliżej.

Problemy z absorpcją środków

Już w 2020 roku Słowacja miała kłopoty z efektywnym wykorzystaniem funduszy unijnych. Ministerstwo Finansów opublikowało wtedy dokument „Nowoczesna i Skuteczna Słowacja”, który miał być podstawą KPO. Niestety, brak porozumienia w koalicji rządzącej sprawił, że każdy ciągnął w swoją stronę, prezentując własne wersje planów odbudowy. W efekcie, do 2020 roku Słowacja wykorzystała jedynie 40% przydzielonych jej środków z budżetu UE na lata 2014-2020. Teraz, z dodatkowymi funduszami z KPO, sytuacja nie wygląda lepiej.

Konflikt z Brukselą

W 2023 roku nowy rząd Roberta Fico postanowił zreformować kodeks karny, obniżając kary za poważne przestępstwa i rozwiązując Prokuraturę Specjalną. Te działania wywołały alarm w Brukseli, która zaczęła oskarżać Słowację o naruszanie zasad praworządności. Parlament Europejski wyraził swoje obawy, a Prokuratura Europejska ostrzegła, że zmiany te mogą zagrażać skutecznej ochronie interesów finansowych UE.

Spór z Ukrainą

Jakby tego było mało, Słowacja wdała się w konflikt z Ukrainą. Premier Fico zagroził Kijowowi odcięciem dostaw prądu, jeśli Ukraina wstrzyma tranzyt rosyjskiego gazu przez swoje terytorium. Prezydent Zełenski odpowiedział, sugerując, że Fico działa na polecenie Putina, otwierając „drugi front energetyczny” przeciwko Ukrainie. Tego typu zagrywki nie pomagają Słowacji w budowaniu pozytywnego wizerunku na arenie międzynarodowej.

Konsekwencje finansowe

Wszystkie te działania mają swoje odbicie w finansach kraju. Słowacja już straciła około 1,5 miliarda euro z powodu decyzji Ukrainy o wstrzymaniu tranzytu gazu. Dodatkowo, brak porozumienia z Brukselą w sprawie KPO może skutkować utratą kolejnych miliardów euro, które mogłyby wesprzeć gospodarkę kraju.

TL;DR

Słowacja miała szansę na solidne wsparcie finansowe z KPO, ale przez wewnętrzne konflikty, spory z Brukselą i Ukrainą oraz problemy z praworządnością, zamiast liczyć euro, musi teraz liczyć straty. Jeśli Bratysława nie ogarnie się szybko, może na dobre pożegnać się z unijnymi funduszami, które mogłyby pomóc w odbudowie gospodarki.